Sosyal medya, insanların birbirleriyle iletişim kurmasının en yaygın yollarından biri haline geldi. Ancak bu platformların anonimlik sağlaması, bazı kişilerin hakaret içerikli mesajlar göndermesine neden olmaktadır.

Hakaret Suçu Nedir?

Türk Ceza Kanununun 125. maddesine göre, bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldırmak hakaret suçunu oluşturur. Bu suç, ister yüz yüze isterse sosyal medya gibi sanal ortamlarda işlensin, cezası aynıdır.  

Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Özellikleri

  • Anonimlik: Sosyal medya hesapları, gerçek kimlikleriyle hareket etmek istemeyen kişiler için bir sığınak haline gelebiliyor. Bu durum, hakaret edenlerin yaptıklarının sonuçlarıyla yüzleşme korkusu duymadan hareket etmelerine neden oluyor.
  • Hızlı Yayılma: Sosyal medyada paylaşılan bir hakaret mesajı, kısa sürede binlerce kişiye ulaşabilir. Bu durum, mağdurun psikolojik olarak daha fazla zarar görmesine yol açabilir.
  • Kanıtlanabilirlik: Sosyal medya platformları, yapılan paylaşımların tarih ve saatini gösteren kayıtlar tutar. Bu kayıtlar, hakaret suçunun işlendiğinin kanıtı olarak kullanılabilir.

Sosyal Medyada Hakaret Suçunun Cezası

Hakaret suçunun cezası, Türk Ceza Kanunu’nda 3 aydan 2 yıla kadar hapis veya adli para cezası olarak belirtilmiştir. Ancak suçun niteliğine göre ceza süresi değişebilir. Örneğin, kamu görevlisine veya dini inançlara yönelik yapılan hakaretlerde ceza daha ağır olabilir.

Sosyal Medya’nın Özellikleri ve Hakaret Suçu

Sosyal medya, anonimliği sağlaması, geniş bir kitleye ulaşım imkanı sunması ve etkileşimin hızlı olması gibi özellikleriyle hakaret suçunun işlenmesi için uygun bir ortam sunar. Bu durum, mağdurlar için ciddi psikolojik sorunlara yol açabilir.

  • Anonimlik: Takma isimler ve sahte hesaplar, hakaret edenlerin kimliklerini gizlemelerine ve yaptıklarının sonuçlarından kaçınmalarına olanak tanır.
  • Hızlı Yayılma: Bir paylaşım, kısa sürede binlerce kişiye ulaşabilir ve bu durum, hakaretin etkilerini büyütür.
  • Kanıtlanabilirlik: Sosyal medya platformları, yapılan paylaşımların tarih ve saatini kaydettiği için bu kayıtlar, mahkemede delil olarak kullanılabilir.

Hakaret Suçunun Çeşitleri

Hakaret suçları, aşağıdaki gibi farklı şekillerde işlenebilir:

  • Basit Hakaret: Genel bir hakaret durumu.
  • Nitelikli Hakaret: Kamu görevlisine, dini inançlara, siyasi görüşlere veya bir kişinin kutsal saydığı inanışlara yönelik yapılan hakaretler.
  • Aleni Hakaret: Hakaretin birçok kişi tarafından görülebilecek şekilde yapılması.

Hakaret Suçunda Ne Yapılmalı?

Eğer sosyal medya üzerinden hakaret kurbanı olduysanız yapmanız gerekenler:

  • Kanıt Toplayın: Hakaret içerikli mesajların ekran görüntülerini alın.
  • Şikayet Edin: Platformun ilgili bölümüne şikayette bulunun ve hukuki yollara başvurun.
  • Avukatınızla Görüşün: Bir avukata danışarak haklarınızı öğrenin ve gerekli işlemleri başlatın.

Önlemler

Sosyal medya kullanırken aşağıdaki önlemleri alarak kendinizi hakaretlere karşı koruyabilirsiniz:

  • Gizlilik Ayarlarınızı Kontrol Edin: Paylaşımlarınızı sadece tanıdıklarınızın görebileceği şekilde ayarlayın.
  • Yanlış Kişilere Mesaj Atmaktan Kaçının: Herkese her şeyi söylemeyin.
  • Tartışmalardan Uzak Durun: Herkesle aynı fikirde olmak zorunda değilsiniz. Farklı görüşlere saygı gösterin.
  • Engelleme Özelliğini Kullanın: Sizi rahatsız eden kişileri engelleyin.

Hakaret suçunda savunma, sanığın suçlamalardan aklanabilmesi için oldukça önemlidir. Sosyal medya gibi geniş erişimli platformlarda yapılan hakaretlerde, sanığın savunması daha da kritik hale gelebilir.

Hakaret Suçunda Savunma Hazırlarken Dikkat Edilmesi Gerekenler:

  • Suçun Unsurlarının İncelenmesi: Hakaret suçunun yasal unsurları olan “onur, şeref ve saygınlığı rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat etmek veya sövmek” ifadesi detaylı bir şekilde incelenmelidir. Sanık avukatı, bu unsurların dosyadaki delillerle uyuşmadığını veya sanığın kastının bulunmadığını iddia edebilir.
  • Delil Değerlendirmesi: Dosyadaki tüm deliller titizlikle incelenmeli, delillerin güvenilirliği ve delil zincirinin eksiksizliği sorgulanmalıdır. Özellikle sosyal medya paylaşımlarının ekran görüntüleri gibi dijital delillerin orijinalliği ve bütünlüğü üzerinde durulmalıdır.
  • Sanığın Niyeti: Sanığın söz veya fiilleriyle kasıtlı olarak hakaret etmek isteyip istemediği konusu üzerinde durulmalıdır. Sanık, sözlerinin yanlış anlaşıldığını, mizah amaçlı olduğunu veya eleştiri hakkını kullandığını iddia edebilir.
  • Ortamın Değerlendirilmesi: Hakaret olayının gerçekleştiği ortamın özellikleri, sanığın savunmasında önemli bir rol oynayabilir. Örneğin, kapalı bir grupta yapılan bir tartışma sırasında söylenen sözlerin, herkese açık bir platformda yapılan bir paylaşımla aynı şekilde değerlendirilmemesi gerektiği savunulabilir.
  • Kanun ve Yargıtay Kararları: Hakaret suçuyla ilgili kanun maddeleri ve Yargıtay kararları detaylı bir şekilde incelenerek, sanığın lehine olabilecek yasal düzenlemeler ve emsal kararlar savunmada kullanılmalıdır.
  • Mağdurun Davranışları: Mağdurun olay öncesindeki ve sonrasındaki davranışları, sanığın savunmasında önemli bir yer tutabilir. Örneğin, mağdurun sanığı kışkırtmış olması veya daha önce benzer konularda sanığa hakaret etmiş olması savunmada kullanılabilir.

Hakaret Suçunda Savunma Örnekleri:

  • Sözlerin yanlış anlaşıldığı: Sanık, sözlerinin aleniyetinden veya bağlamından koparılarak yanlış anlaşıldığını iddia edebilir. Sanık sözleri ilgili kişiye hitaben söylemediğini de belirtebilir. Buna matufiyet şartı denir. Matufiyet şartı içtihatlarda adı, , kimliği belli olmasa da ona yöneldiği konusunda kuşku bırakmayacak şekilde ithamlara, yönelimlere yer veren ifadeler olarak kabul edilmektedir.
  • Eleştiri hakkının kullanılması: Sanık, kamuoyunun önemli bir meselesine ilişkin eleştiri yaptığını ve bu eleştirinin hakaret olarak değerlendirilemeyeceğini savunabilir.
  • Mizah amaçlı kullanıldığı: Sanık, sözlerinin mizah amaçlı olduğunu ve herhangi bir kimseyi rencide etme amacı taşımadığını iddia edebilir.
  • Hakaretin kasıtlı olmadığı: Sanık, sözlerinin etkilerini öngöremediğini veya kasıtlı olarak hakaret etmek istemediğini savunabilir.
  • Mağdurun kışkırtması: Sanık, mağdurun kendisini kışkırtması nedeniyle kontrolünü kaybettiğini ve hakaret içeren sözler sarf ettiğini iddia edebilir. TCK m.129’a göre hakaretin haksız bir fiile karşı yahut karşılıklı olması halinde taraflara ceza verilmeyebilir.

Sonuç

Sosyal medya, hayatımıza birçok kolaylık sağlasa da maalesef bazı kişilerin kötü niyetli kullanımlarına da açık bir platformdur. Hakaret suçunun ciddi bir suç olduğunu ve cezasının bulunduğunu unutmayın. Haklarınızı koruyun ve hukuki yollara başvurmaktan çekinmeyin.