BEDAŞ, Toroslar EDAŞ, Başkent EDAŞ, AYEDAŞ, Dicle EDAŞ, Gediz Elektrik Dağıtım A.Ş., Aydem Elektrik Dağıtım A.Ş. gibi Elektrik dağıtım firmalarının doğrudan kamulaştırma yetkisi bulunmamaktadır. Bu şirketler, genellikle özel sektöre ait olup, kamu hizmeti olan elektrik enerjisinin dağıtımını yaparlar. Kamulaştırma ise, kamu yararı gözetilerek özel mülkiyetin kamuya devredilmesi işlemi olduğundan, direkt olarak özel şirketlere tanınan bir yetki değildir.
Peki, elektrik dağıtım hatları için neden bazı mülkler kamulaştırılıyor?
- Kamu Yararı: Elektrik enerjisi, temel bir ihtiyaçtır. Bu nedenle, elektrik dağıtım hatlarının geçirilmesi için gerekli olan alanların kamulaştırılması, kamu yararı olarak kabul edilir.
- Kamulaştırma Süreci: Elektrik dağıtım şirketleri, genellikle kamu kurumları veya belediyeler aracılığıyla kamulaştırma işlemlerini başlatırlar. Bu kurumlar, kamu yararı gerekçesiyle kamulaştırma kararı alır ve işlemleri yürütür.
- Yasal Dayanak: Kamulaştırma işlemleri, 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu gibi yasal düzenlemelere tabidir. Bu kanunlar, kamulaştırmanın hangi durumlarda yapılabileceğini, süreçleri ve maliklerin haklarını düzenler.
Özetle, elektrik dağıtım şirketleri kendileri kamulaştırma yapamazlar. Ancak, kamu yararı gerekçesiyle kamu kurumları veya belediyeler tarafından başlatılan kamulaştırma süreçlerinde, hatlarının geçeceği alanların kamulaştırılmasını talep edebilirler.
Elektrik Dağıtım Şirketlerinin Rolü:
- Gerekli Alanların Belirlenmesi: Elektrik dağıtım hatlarının geçirilmesi için gerekli olan alanları belirlerler.
- Kamulaştırma Başvurusu: Kamu kurumlarına veya belediyelere kamulaştırma başvurusunda bulunurlar.
- İşbirliği: Kamulaştırma sürecinde ilgili kurumlarla işbirliği yaparlar.
Önemli Not:
- Maliklerin Hakları: Kamulaştırma sürecinde maliklerin hakları korunmalıdır. Malikler, kamulaştırma kararına itiraz edebilir ve adil bir tazminat talep edebilir.
- Yasal Düzenlemeler: Kamulaştırma işlemleri, yasal düzenlemelere uygun olarak yapılmalıdır.
- Hukuki Danışmanlık: Kamulaştırma sürecinde herhangi bir sorun yaşayan kişilerin bir avukata danışmaları önemlidir.
Sonuç olarak, elektrik dağıtım firmaları doğrudan kamulaştırma yetkisine sahip olmasalar da, kamu yararı gerekçesiyle başlatılan kamulaştırma süreçlerinde önemli bir rol oynarlar.