Yetkisiz diş hekimliği yapmak, 1219 sayılı “Tababet Ve Şuabatı San’atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun” ‘da düzenlenen ve ciddi sonuçları olan bir suçtur. Bu suç, diş hekimliği eğitimi almamış veya yetkisi bulunmayan kişilerin, diş ile ilgili herhangi bir tedavi, müdahale veya teşhis yapması durumunu ifade eder.
Neden Suç?
- Sağlık Riski: Yetkisiz kişilerce yapılan müdahaleler, hastanın sağlığını ciddi şekilde tehdit eder. Enfeksiyon, kalıcı hasar veya hatta ölüm gibi sonuçlara yol açabilir.
- Hukuki Sorumluluk: Yetkisiz hekimlik yapan kişi, yaptığı işlem sonucunda ortaya çıkan her türlü zarardan sorumlu tutulur.
- Mesleki Etik İhlali: Diş hekimliği, uzmanlık gerektiren bir meslektir. Yetkisiz kişilerin bu alanda faaliyet göstermesi, mesleki etiğe aykırıdır.
Kanuni Düzenleme
1219 sayılı Kanunun 41. maddesine göre; “Kişisel çıkar amacı olmasa bile diplomasız olarak diş hekimliği mesleğine ilişkin herhangi bir muayene veya müdahale yapan, diş hekimliği klinik hizmetleri il ilgili işyeri açanların meslek icraları durdurulur. Bu kimseler hakkında üç yıldan beş yıla kadar hapis ve bin güne kadar adli para cezasına hükmolunur.” denilmektedir.
Suçun Unsurları
- Yetkisiz Kişi: Diş hekimliği diploması olmayan veya yetkisi bulunmayan kişi.
- Diş İle İlgili Müdahale: Tedavi, teşhis veya herhangi bir müdahale.
- Menfaat Amacı: Her ne kadar kanunda açıkça belirtilmese de, genellikle menfaat elde etme amacı ile işlenen bir suçtur.
Suçun Sonuçları
- Hukuki Sorumluluk: Cezai yaptırımların yanı sıra, yapılan yanlış uygulamalar nedeniyle ortaya çıkan maddi ve manevi zararların tazmin edilmesi gerekir.
- Mesleki Kariyerin Sonu: Yakalanan kişi, diş hekimliği mesleğini bir daha yapamaz.
- Toplumsal Güvenin Zedelenmesi: Sağlık hizmetlerine olan güvenin azalmasına neden olur.
Suçun Özel Görünüş Biçimi – Diş Protez Teknikerinin Yetkisiz Diş Hekimliği Eylemi
1219 Sayılı Kanunun ek 7. maddesine göre; “Diş protez teknikerleri; sahip oldukları diploma veya belgelerin hak kazandırdığı unvanlardan başkalarını kullanamazlar, hastalarla doğrudan doğruya meslekî ilişkiye giremezler, laboratuvarlarında münhasıran diş hekimliği mesleğini icra etmekte kullanılan araç ve gereçleri bulunduramazlar, ek 4 üncü maddenin belirlediği sınırlar dışında herhangi bir çalışma yapamazlar, tavsiyede bulunamazlar.
Yukarıdaki fıkra hükmüne aykırı hareket eden diş protez teknisyenleri, 41 inci madde hükümlerine göre cezalandırılır”
Hükmüne göre diş protez tekniklerinin; kendisini diş hekimi gibi tanıtması, hastayla doğrudan mesleki ilişkiye girmesi; ve laboratuvarlarında diş hekimliği mesleğini icra etmekte kullanılan araç, gereçleri bulundurması, yine diş sağlığı hususunda da tavsiyelerde bulunması halinde 41. madde hükmüne göre cezalandırılması ön görülmüştür.
Özetle, yetkisiz diş hekimliği yapmak hem hastanın sağlığını tehdit eden hem de yasal yaptırımları olan ciddi bir suçtur. Bu nedenle, diş sağlığı ile ilgili herhangi bir sorun yaşandığında mutlaka yetkili bir diş hekimine başvurulmalıdır.