Malpraktis veya daha yaygın olarak bilinen adıyla doktor hatası, bir sağlık hizmet sunucusunun, yani bir doktorun, hemşirenin veya diğer sağlık personelinin, tıbbi standartlara uygun davranmaması nedeniyle bir hastada meydana gelen zarar durumunu ifade eder. Bu zarar, yanlış teşhis, yanlış tedavi, ameliyat sırasında yapılan bir hata veya hastanın bakımında ihmalkarlık gibi çeşitli şekillerde ortaya çıkabilir.
Malpraktis Davası Neden Açılır?
- Yanlış teşhis: Hastalığın doğru teşhis edilememesi veya yanlış bir hastalığın teşhisi konulması.
- Yanlış tedavi: Hastalığın tedavisinde yanlış ilaçların kullanılması, doz aşımı veya eksik dozaj, gereksiz ameliyatlar gibi durumlar.
- Ameliyat hataları: Ameliyat sırasında organlara zarar verilmesi, yabancı cisimlerin vücutta bırakılması gibi hatalar.
- Bakım hataları: Hastanın bakımında ihmalkarlık gösterilmesi, enfeksiyon kapması gibi durumlar.
Malpraktis Davasında Nelere Dikkat Edilmelidir?
- Hatanın ispatı: Hastanın, doktorun hatasını ve bu hatanın zarar ile doğrudan bağlantısını ispat etmesi gerekmektedir. Bu genellikle bilirkişi raporları ve tıbbi kayıtlar ile sağlanır.
- Zamanaşımı: Tazminat davası, belirli bir süre içerisinde açılmalıdır. Bu süre, hastanın hatayı öğrendiği andan itibaren başlar ve öğrenme tarihinden itibaren 2 yıl ile her halükarda 10 yıl içerisinde zamanaşımına uğrar.
- Maddi ve manevi tazminat: Hasta, tedavi masrafları, kaybedilen gelir, gelecekteki tedavi masrafları gibi maddi zararların yanı sıra, yaşadığı acı, sıkıntı ve psikolojik sorunlar nedeniyle manevi tazminat da talep edebilir.
- Hukuki destek: Malpraktis davaları, hukuki süreçlerin karmaşık olduğu davalardır. Bu nedenle, bir avukata danışmak ve dava süreci boyunca hukuki destek almak önemlidir.
Malpraktis Davası Nasıl Açılır?
- Avukata başvuru: Bir sağlık hukuku konusunda uzmanlaşmış avukata başvurulmalıdır.
- Dosyanın incelenmesi: Avukat, hastanın tüm tıbbi kayıtlarını ve diğer belgeleri inceler.
- Bilirkişi raporu: Gerekli durumlarda, bağımsız bir uzman hekimden bilirkişi raporu alınır.
- Dava dilekçesi: Hazırlanan dava dilekçesiyle birlikte tüm belgeler mahkemeye sunulur.
Malpraktis Davasında Kimler Sorumlu Tutulabilir?
- Hekim: Doğrudan hatayı işleyen hekim sorumlu tutulabilir.
- Hastane: Hastane, hekimin yaptığı hatadan dolayı da sorumlu tutulabilir.
- Sigorta Şirketleri: Bazı durumlarda, sağlık sigortası şirketleri de tazminat ödemek zorunda kalabilir. Ayrıca sağlık hizmet sağlayıcısının mesleki sorumluluk sigortasının bulunması halinde de ayrıca bu şirkette ödeme sağlayabilir.
Estetik Ameliyatlardan Sonra Tazminat Talep Edilebilir Mi?
Malpraktis davasında hekimlerce gerçekleştirilen en genel savunma; oluşan zararlarda endikasyon (işlemin doğasından kaynaklı riske bağlı olumsuz netice) sonuçlarıdır. Ancak estetik ameliyatlarda (burun ameliyatı, çene ameliyatı, göğüs büyütme, dövme sildirme, diş protez, saç ekimi) gibi tıbbi müdahalelerde hekim yalnızca “hatalarından” değil ayrıca bu işlemler sonucundaki neticelerden kaynaklı objektif bir tatminden de sorumludurlar.
Yargıtay bu hususta; “Eser, yüklenicinin sanat ve beceriyi gerektiren, bir emek sarfı ile gerçekleştirilen sonuçtur. Yüklenicinin eseri iş sahibinin yararına olacak şekilde ve ona hiçbir zarar vermeden meydana getirmesi, davalı yüklenicinin hem sadakat hem de özen borcunu kapsar. Burada belli bir sonucun ortaya çıkması amaçlanır. Meydana getirilen eserin iş sahibinin beklentisini karşılamaması halinde ise, sözleşmedeki yarar dengesi iş sahibi aleyhine bozulmuş olur. Bu bakımdan eserin fen ve sanat kurallarına uygun, iş sahibinin beklentilerini karşılar özellikleri taşıması aranır. Aksi halde eserin ayıplı olduğu kabul edilir. Ayıplı eseri meydana getiren yüklenici ise, ortaya çıkan ayıp ve eksiklerden sadakat ve özen borcu nedeniyle sorumludur. Yüklenici, hangi yöntemi kullanırsa kullansın eserin ayıpsız olarak ortaya çıkması gerekmekte olup, diğer bir deyişle eser sözleşmesinin niteliği gereği yüklenici sonucu garanti etmektedir.
Davacı estetik amaçlı olarak davalıya başvurmuş olduğuna göre, estetik ameliyat yapılmak suretiyle istenilen ve kararlaştırılan amaca uygun güzel bir görünüm sağlanması ve sürecin sağlıklı bir şekilde neticelendirilmesi hususlarının taraflar arasındaki eser sözleşmesinin konusu olduğu açıktır. Burada yüklenici, eseri iş sahibinin yararına olacak şekilde ve ona hiçbir zarar vermeden meydana getirmek yükümlülüğü altındadır. Komplikasyonlarda ise aydınlatma yükümlülüğü ve komplikasyon yönetiminin doğru yapılması yine yüklenicinin sorumluluğundadır. “(Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/855 E. ve 2023/457 K. Sayılı İlamı)
Yine benzer bir konuda;
“Olayda, burun estetiği ameliyatı yapılmış olup, burnun istenilen şekle kavuşmasının sağlanması gerekmektedir. Bilirkişi incelemesi yapılarak bu hususun, yani istenilen sonucun gerçekleşip gerçekleşmediğinin eser sözleşmesi kapsamında değerlendirilmesi gerekir. Bu konuda komplikasyon olup olmaması tek başına sonuca etkili değildir.Yüklenicinin edimini ifa edip etmediği değerlendirilirken, tıbbi bir müdahaledeki gibi doktorun yükümlülüğünden öte, taahhüt edilen sonucun gerçekleşip gerçekleşmediği aranmakta ve bu sonucun gerçekleşmemesindeki yüklenicinin kusuru dikkate alınmaktadır. Yüklenici işi kabul ederken, olayda olduğu gibi, burun estetiği edimini üstlenirken sonucu taahhüt etmektedir. Bu sonucun gerçekleşmesi fen ve bilime, yasal kurallara göre mümkün değilse TBK’nun 476.maddesine göre işi kabul ederken iş sahibini uyarma yükümlülüğü bulunmaktadır. Bu işi kabul ettiğine göre, sonucu taahhüt etmekte olup, edimin ifa edildiğinin kabulü için sonucun gerçekleşmesi gerekmektedir. Aksi takdirde edimin ifa edildiği kabul edilemeyeceğinden ücrete hak kazanılamayacağı gibi TBK’nun ilgili hükümleri gereği doğan zararın tazmini gerekir.” (Yargıtay 6. Hukuk Dairesi 2022/3416 E. ve 2023/4080 K. Sayılı İlamı)
Malpraktis Davalarının Önemi
Malpraktis davaları, sağlık hizmetlerinin kalitesini artırmak ve sağlık çalışanlarını daha dikkatli olmaya teşvik etmek açısından önemlidir. Bu davalar sayesinde sağlık sistemindeki eksiklikler ortaya çıkarılır ve gerekli önlemler alınır.
Ek Bilgiler:
- Kamu hastaneleri: Kamu hastanelerinde meydana gelen tıbbi hatalarda, dava doğrudan ilgili idareye açılır. Bu durumda zamanaşımı süresi 5 yıldır. Dava doğrudan Sağlık Bakanlığına açılır.
- Özel hastaneler: Özel hastanelerde meydana gelen tıbbi hatalarda, hem doktor hem de hastane sorumlu tutulabilir.
- Sigorta: Bazı sağlık sigortaları, malpraktis durumlarında tazminat ödeyebilir. Ancak, poliçe şartları dikkatlice incelenmelidir.
Hekim Hatası Davalarında Karşılaşılan Sorunlar Nelerdir?
Hekim hatası davalarında, hukuki sürecin karmaşıklığı ve çeşitli faktörlerin bir araya gelmesi nedeniyle sıklıkla bazı sorunlarla karşılaşılmaktadır. Bu sorunlar genellikle aşağıdaki başlıklar altında toplanabilir:
1. Hatanın İspatı:
- Bilirkişi raporlarının tutarlılığı: Farklı uzmanların farklı görüşler bildirmesi, davanın seyrini olumsuz etkileyebilir.
- Tıbbi kayıtların eksikliği veya tutarsızlığı: Tıbbi kayıtların eksik veya yanlış olması, hastanın iddialarını kanıtlamasını zorlaştırabilir.
- Hatanın nedenselliğinin kanıtlanması: Doktorun hatası ile hastanın uğradığı zarar arasında doğrudan bir ilişki olduğunu kanıtlamak önemlidir.
2. Zamanaşımı:
- Hatanın fark edilme süresi: Hasta, hatayı ne zaman fark ettiğini tam olarak belirlemekte zorlanabilir.
- Kanuni sürelerin karmaşıklığı: Farklı durumlarda farklı zamanaşımı sürelerinin uygulanması, davaların reddedilmesine neden olabilir.
3. Hukuki Sürecin Uzunluğu:
- Davanın uzun sürmesi: Hukuki süreçler genellikle uzun sürer ve bu durum, hasta için hem psikolojik hem de ekonomik olarak yıpratıcı olabilir.
- Delil toplama sürecinin zorluğu: Gerekli delillerin toplanması ve sunulması zaman alıcı bir süreçtir.
4. Maddi ve Manevi Tazminatın Belirlenmesi:
- Zararın miktarının hesaplanması: Hastanın uğradığı maddi ve manevi zararın miktarını belirlemek her zaman kolay değildir.
- Mahkemelerin farklı kararları: Benzer davalarda farklı mahkemelerin farklı kararlar vermesi, yargılama sürecinde belirsizlik yaratabilir.
5. Hukuki Temsilcinin Seçimi:
- Uzman avukat bulma zorluğu: Sağlık hukuku konusunda uzmanlaşmış avukat bulmak her zaman kolay olmayabilir.
- Avukatın deneyimi ve bilgisi: Avukatın deneyimi ve bilgisi, davanın sonucunu doğrudan etkileyebilir.
6. Maliyetler:
- Dava masrafları: Hukuk bürosu ücretleri, bilirkişi ücretleri gibi masraflar, hasta için önemli bir yük olabilir.
- Uzman görüşü alma maliyetleri: Ek uzman görüşlerine ihtiyaç duyulması durumunda, ek maliyetler ortaya çıkabilir.
7. Psikolojik Etkiler:
- Stres ve kaygı: Dava süreci, hasta ve yakınları için oldukça stresli ve yıpratıcı olabilir.
- Sosyal hayatın etkilenmesi: Dava süreci, hastanın sosyal hayatını olumsuz etkileyebilir.
Bu sorunların üstesinden gelmek için, hastanın deneyimli bir sağlık hukuku avukatıyla çalışması, tüm tıbbi kayıtlarını saklaması ve düzenli olarak doktoruyla iletişim halinde olması önemlidir. Ayrıca, hastanın psikolojik desteğe ihtiyacı olması durumunda bir psikolog veya psikiyatr ile görüşmesi de faydalı olabilir.
Unutmayın: Hekim hatası davaları, hem hasta hem de sağlık sistemi için oldukça karmaşık ve hassas bir süreçtir. Bu nedenle, bu tür davalarda hukuki sürecin her aşamasında dikkatli olunması gerekmektedir.
Malpraktis Davalarında Neler Talep Edilebilir? Talepler Nasıl Hesaplanır?
Bu dava türündetazminat miktarı, her bir olayın özgün özelliklerine ve mahkemenin takdirine göre belirlenir. Ancak genel olarak, tazminat miktarını etkileyen başlıca faktörler şunlardır:
Maddi Tazminat
- Tedavi masrafları: Geçmişte yapılan ve gelecekte yapılması gereken tüm tedavi masrafları (ameliyat, ilaç, fizik tedavi vb.)
- Kaybedilen gelir: Hastalığın veya sakatlığın neden olduğu iş göremezlikten dolayı kaybedilen gelir
- Gelecekteki gelir kaybı: Hastalığın veya sakatlığın sürekli olması durumunda, gelecekteki kazanç kaybı
- Mal varlığı kayıpları: Hastalığın veya sakatlığın neden olduğu diğer maddi kayıplar (örneğin, özel araç kullanma ihtiyacı nedeniyle araç alımı)
Manevi Tazminat
- Yaşanan acı ve ıstırap: Hastalığın veya sakatlığın neden olduğu fiziksel ve psikolojik acı
- Hayat kalitesindeki düşüş: Hastalığın veya sakatlığın sosyal hayatı ve yaşam kalitesini olumsuz etkilemesi
- Geleceğe yönelik kaygılar: Hastalığın veya sakatlığın gelecekteki yaşamı nasıl etkileyeceği hakkındaki endişeler
Tazminat Miktarını Etkileyen Diğer Faktörler
- Hatanın ağırlığı: Hatasının büyüklüğü ve sonuçları
- Hastanın yaşı ve genel sağlık durumu: Genç yaşta ve sağlıklı bir bireyde meydana gelen bir hata, yaşlı ve zaten sağlık sorunları olan bir bireye göre daha büyük bir zarar yaratabilir.
- Hatanın kasıtlı mı yoksa dikkatsizlikten mi kaynaklandığı: Kasıtlı bir hata durumunda, tazminat miktarı daha yüksek olabilir.
- Hastanın sosyal durumu: Hastanın ekonomik durumu, sosyal çevresi gibi faktörler de tazminat miktarını etkileyebilir.