Yabancıların Türkiye’de çalışma imkânı bulunmaktadır, ancak bu süreç belirli düzenlemelere ve yasal şartlara tabidir. Türkiye’de çalışmaya başlamadan önce, yabancı uyruklu bireylerin “çalışma izni” veya “çalışma izni muafiyeti” alması gerekmektedir. Türkiye’de yabancıların yasa dışı olarak çalışması yasaklanmış olup, gerekli izin ve muafiyet alınmadan çalışmak cezai yaptırımları beraberinde getirebilir. Bu izinlerin alınması için başvurular, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na (AÇSB) yapılmalıdır.

İlgili başvuru işlemleri, AÇSB’nin resmi internet sitesi üzerinden yapılabilir. Bu süreç, başvuru sahibinin ikamet ettiği yer ve statüsüne göre değişiklik gösterebilir. Çalışma izni ve muafiyet başvuruları, yalnızca belirli prosedürler takip edilerek yapılabilir. Başvuru formunun doldurulması, gerekli belgelerin hazırlanması ve başvuru ücretlerinin ödenmesi gibi adımlar, sürecin düzgün bir şekilde ilerlemesi için önemlidir.

Başvurularınızın olumlu sonuçlanması durumunda, Türkiye’de çalışma hakkı elde edebilirsiniz. Ancak, başvurularda her zaman belirli yasal gerekliliklerin yerine getirilmesi gerektiği unutulmamalıdır.

https://www.calismaizni.gov.tr/calisma-izni-hakkinda/calisma-izni-basvurusu

Çalışma İzni Alma Zorunluluğunun İstisnaları

Çalışma izni alma zorunluluğunun bazı istisnaları bulunmaktadır. Bu istisnalardan ilki, Türkiye’nin taraf olduğu uluslararası ikili veya çok taraflı anlaşmalar kapsamında belirli yabancılara çalışma izni almadan çalışma hakkı tanınan anlaşmalardır. Bu tür anlaşmalar, bazı yabancıların Türkiye’de çalışabilmesine olanak sağlar. Çalışma izni almadan Türkiye’de çalışabilecek yabancılar bu anlaşmalara dayanarak çalışma hakkına sahip olabilirler.

Diğer bir istisna durumu ise, “mavi kart” sahibi olan imtiyazlı yabancılara yöneliktir. Mavi kart sahipleri, belirli avantajlar sağlayan ve Türkiye’de ikamet etmelerine olanak tanıyan bir statüdür. Bu statüye sahip kişiler, çalışma izni almaksızın Türkiye’de çalışma hakkına sahiptir. Mavi kart, Türkiye’ye iş gücü olarak katkı sağlayacak niteliklere sahip yabancı profesyoneller için verilen bir belge olup, bu kişilerin Türkiye’de çalışma izni başvurusunda bulunmalarına gerek yoktur.

Çalışma İzni Başvurusu Nasıl Yapılır?

Çalışma izni başvurusu, hem yurt içinden hem de yurt dışından yapılabilmektedir. Yurt içinden yapılacak başvurular, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na yapılır. Yurt dışından başvuran yabancılar, başvuru işlemleri için Türkiye Cumhuriyeti Konsoloslukları veya ilgili dış temsilciliklerle iletişime geçebilirler. Yurt içinden yapılacak başvurular ise doğrudan Bakanlık’a yapılmalıdır.

Başvurular, başvuru sahibinin bizzat kendisi tarafından veya yetkilendirilmiş bir aracı kurum aracılığıyla yapılabilir. Bu noktada, başvuru sahibinin yasal yetkisi ve gerekli belgeler ile başvuruyu sunması gerekmektedir. Başvuru işlemleri sırasında, eksiksiz ve doğru bilgi verilmesi büyük önem taşır. Başvuru dosyasının tamamlanmış olması, başvurunun zamanında ve doğru bir şekilde değerlendirilmesi için gereklidir.

Başvuru süreci tamamlandıktan sonra, başvuru AÇSB tarafından değerlendirilir ve gerekli belgelerin tam olması halinde 30 gün içinde sonuçlandırılır. Belgelerde eksiklik bulunması durumunda, başvuru süreci ertelenebilir. Eksik belgelerin tamamlanması için başvuru sahibine belirli bir süre verilir. Bu süre içinde eksikliklerin giderilmemesi durumunda başvuru reddedilir.

Yurt Dışından Çalışma İzni Almak İçin Başvuruda Bulundum, Ne Zaman Türkiye’ye Gelmeliyim?

Yurt dışından yapılan başvurularda, çalışma izni ya da muafiyet alındığında, yabancının Türkiye’ye giriş yapması için 6 aylık bir süre verilmektedir. Çalışma izni ya da muafiyetinin geçerliliği başladığı tarihten itibaren, başvuru sahibinin 6 ay içinde Türkiye’ye gelmesi gerekmektedir. Eğer bu süre zarfında Türkiye’ye gelinmezse, alınan çalışma izni ya da muafiyet iptal edilir.

Başvurusu kabul edilen yabancı, verilen süre içerisinde ülkeye giriş yapmadığı takdirde yeniden başvuru yapması gerekebilir. Bu durum, çalışma izninin geçerliliğinin sona ermesine neden olabilir.

Çalışma İzni Başvurusu İçin Eksik Bilgi Bildirimi Aldım, Ne Yapmalıyım?

Başvurunuzun değerlendirilmesi sırasında eksik belge bildirimi almanız durumunda, belgelerinizi tamamlayana kadar başvurunuzun değerlendirilmesi ertelenecektir. Başvuru sürecinde eksik belge olması, başvurunun sonuçlandırılmasını geciktirebilir. Bu nedenle başvuru sahiplerinin, başvuru öncesinde gerekli tüm belgeleri dikkatlice hazırlamaları önemlidir.

Eksik belgelerin tamamlanması için başvuru sahibine 30 günlük bir süre tanınır. Bu süre içerisinde, eksik belge tamamlanmazsa başvuru reddedilir. Ancak, eksik belgeyi temin etmekte başvuru sahibini zorlayan mücbir bir sebep söz konusuysa ve bu durum resmi bir makam tarafından belgelenebilirse, ek süre verilebilir. Bu tür durumlar, istisnai bir durum olarak kabul edilir.

Çalışma İzni Başvurusu İçin Ön İzin Gereksinimi ve Geçerlilik Alanı

Bazı meslekler için çalışma izni başvurusu yapılmadan önce, belirli bir ön izin alınması gerekmektedir. Bu ön izin, ilgili kamu otoritelerinden alınır ve yabancı kişinin çalışacağı alanda gerekli yeterliliklere sahip olup olmadığını belirler. Yabancıların çalışacağı meslekler ve ilgili otoriteler şu şekilde sıralanabilir:

  • Sağlık Hizmetleri: Sağlık Bakanlığı, sağlık sektöründe çalışacak yabancıların yeterliliğini değerlendirir ve ön izin verir.
  • Eğitim Hizmetleri: Milli Eğitim Bakanlığı, eğitim sektöründe görev alacak yabancıların, Türkiye’deki eğitim standartlarına uygun olup olmadığını değerlendirir.
  • Öğretim Elemanları: Yüksek Öğretim Kurumu (YÖK), üniversitelerde görev alacak yabancı öğretim elemanlarının akademik yeterliliklerini inceleyerek ön izin sağlar.
  • AR-GE Personeli: Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, araştırma ve geliştirme (AR-GE) alanlarında çalışacak yabancıların niteliklerini belirler ve ön izin alır.

Çalışma İzni Başvurularının Değerlendirilmesi: Kriterler Nelerdir?

Çalışma izni başvuruları, Uluslararası İş Gücü Kanunu’nun 7. Maddesi’ne göre çeşitli kriterlere göre değerlendirilir. AÇSB, başvuruları değerlendirirken şu unsurları dikkate alır:

  • Uluslararası İş Gücü Politikası: AÇSB tarafından belirlenen ve uygulanan uluslararası iş gücü politikaları, başvuru değerlendirilmesinde önemli bir rol oynar.
  • İlgili Kamu Kurum ve Kuruluşlarının Görüşleri: Çalışma izni başvurusu, ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından alınan görüşlerle de desteklenir. Bu kurumlar, yabancı iş gücünün sektöre ve ülkeye katacağı değeri göz önünde bulundurur.
  • Çalışma İzni Puan Sistemi: Çalışma izni başvurularında puanlı bir sistem uygulanır. Bu sistemde, başvuran yabancının sektöre ve iş gücü piyasasına sağladığı katkılar, deneyimi ve eğitim durumu gibi faktörler puanlanarak değerlendirilir.

Tüm bu kriterler göz önünde bulundurularak, yabancının Türkiye’de çalışmaya uygun olup olmadığına karar verilir.

Kanunda, çalışma izni başvurularının reddedileceği belirli durumlar açıkça belirtilmiştir. Yukarıda bahsedilen değerlendirme kriterlerine dayanarak, başvuruların reddedileceği halleri şu şekilde özetleyebiliriz:

  • Uluslararası iş gücü politikasına aykırı başvurular,
  • Yanıltıcı ve sahte bilgi ya da belgelerle yapılan başvurular,
  • Yabancı iş gücü istihdamının gerekçesinin yetersiz olduğu durumlar,
  • Türk vatandaşlarına özgü mesleklerde başvuru yapılması durumunda,
  • Yabancının gerekli nitelik ve uzmanlık gereksinimlerini karşılamadığı tespit edilen başvurular,
  • Bakanlıkça belirlenen kriterlere uymayan başvurular,
  • 6458 sayılı Kanun’a göre Türkiye’ye girişine izin verilmeyen, vizesi reddedilen ve sınır dışı edilmesi gereken yabancılara dair başvurular,
  • Kamu düzeni, güvenliği veya sağlığı açısından sakınca bulunan yabancılara yönelik başvurular,
  • Türkiye’nin diplomatik ilişkilerinin bulunmadığı veya tanımadığı ülkelerin vatandaşları için yapılan başvurular (Dışişleri Bakanlığı’nın onayı hariç),
  • Yasal süre içinde başvurularını tamamlamayan veya eksikliklerini tamamlamayan kişilerin başvuruları reddedilecektir.

Çalışma İzni Türleri

Uluslararası İş Gücü Kanunu’na göre, yabancılara verilen beş farklı çalışma izni türü bulunmaktadır. Bunlar:

  1. Süreli Çalışma İzni
  2. Süresiz Çalışma İzni
  3. Bağımsız Çalışma İzni
  4. Turkuaz Kart
  5. İstisnai Çalışma İzni

Çalışma İzni Süresinin Uzatılması İçin Gerekli İşlemler

Çalışma izni süreleri, her çalışma izin türüne göre farklı belirlenmiştir. Bununla birlikte, çalışma izninin süresi, genellikle yabancının pasaportunun veya pasaport yerine geçen belgelerinin geçerlilik süresinden 60 gün daha kısa olacaktır.

Çalışma izni uzatma başvuruları, ilk başvurularla aynı şekilde yapılmalıdır. Uzatma başvurusu, çalışma izninin süresi dolmadan önce yapılmalıdır. Başvuru, sürenin bitimine en erken 60 gün kala yapılabilir. Süresi biten çalışma izni için yapılan uzatma başvuruları ise reddedilecektir.

Süreli Çalışma İzni Verilme Şartları ve Süresi

Süreli çalışma izni, yabancının iş sözleşmesi veya çalışacağı işin süresine göre verilir. İlk başvuruda, yabancıya belirli bir işverene bağlı olarak, belirli bir iş yerinde çalışmak üzere en fazla 1 yıl geçerli olacak şekilde çalışma izni verilir. Bir yılın sonunda, çalışma izni ilk uzatma başvurusu ile en fazla 2 yıl, sonraki uzatmalarla ise her defasında 3 yıl daha uzatılabilir.

Eğer yabancı, başka bir işverende çalışmak istiyorsa, yeni başvuru yapılacak ve ilk başvuru gibi 1 yıl geçerli olacak şekilde çalışma izni verilecektir.

Süresiz Çalışma İzni Alabilmek İçin Gereken Şartlar

Süresiz çalışma izni alabilen yabancılar şunlardır:

  • Uzun dönem ikamet izni bulunan yabancılar,
  • Türkiye’de en az 8 yıl kanuni çalışma süresi olan yabancılar.

Uzun dönem ikamet izni, Göç Politikaları Kurulu tarafından belirlenen yabancılara verilebilir. Bu, Türkiye’de en az 8 yıl ikamet eden veya 8 yıl boyunca çalışma izni ile çalışan yabancılar için geçerlidir.

Türkiye’de Bağımsız Olarak Çalışabilir Miyim?

Yabancıların Türkiye’de kendi adlarına bağımsız olarak çalışabilmeleri mümkündür. Bunun için bağımsız çalışma izni almanız gerekmektedir. Bağımsız çalışma izni, başka şahısları istihdam etmeyen ya da eden, kendi adına çalışan yabancılara verilen bir izindir.

Ayrıca, Türk Ticaret Kanunu’na göre kurulmuş şirketlerde de bağımsız çalışma izni başvurusu yapılabilmektedir. Bu başvurular için kanun herhangi bir süre şartı koymamaktadır, ancak bağımsız çalışma izni genellikle süreli olarak düzenlenmektedir. Kanunda, bu iznin ne kadar süreyle verileceğine dair bir üst sınır belirtilmemiştir.

Süresiz Çalışma İzni Alan Yabancıların Hakları

Süresiz çalışma izni verilen yabancılar, uzun dönem ikamet iznine sahip olan yabancılara tanınan tüm haklardan faydalanabileceklerdir. Bu kişiler, askerlik yükümlülüğünden muaf olup, seçme ve seçilme hakkı dışında Türk vatandaşlarına verilen tüm sosyal güvenlik haklarından yararlanabilirler. Ayrıca, süresiz çalışma izni sahiplerinin kamu görevlerine girme hakkı da bulunmamaktadır. Sosyal güvenlik hakları, ilgili mevzuat çerçevesinde kullanılmak üzere saklı kalmaktadır.

Turkuaz Kart Uygulaması Nedir?

Turkuaz Kart, Türkiye’nin uluslararası alanda nitelikli yabancı iş gücünü çekme amacına yönelik olarak oluşturulmuş özel bir çalışma izni sistemidir. Bu sistem, yüksek düzeyde uzmanlık gerektiren alanlarda çalışmak üzere Türkiye’ye gelmesi beklenen yabancılara yönelik daha kolay ve hızlı bir başvuru süreci sunmaktadır. Turkuaz Kart sahibi olabilmek için yabancının, belirli alanlarda (akademik, bilimsel, sanayi, teknoloji gibi) uluslararası düzeyde tanınan bir yetkinliğe sahip olması gerekmektedir. Ayrıca, Türkiye’nin ekonomik gelişimi için stratejik öneme sahip sektörlerde faaliyet gösteren, istihdam, yatırım veya ihracat gibi alanlarda ülkeye katkı sağlaması beklenen kişiler de bu kapsamda değerlendirilmektedir.

Bu uygulama, yabancıların Türkiye’ye gelişlerini kolaylaştırmayı ve onların uzun vadede ülkeye katkı sağlamalarını teşvik etmeyi amaçlar. Turkuaz Kart sahibi yabancıların, ilk üç yıl süresince bir geçiş dönemi içinde çalışmalarını sürdürebilecekleri bir düzenleme yapılmıştır. Geçiş süresi boyunca, yabancıların faaliyetleri hakkında düzenli bilgi ve belge sunmaları gerekecektir. Geçiş süresi sonunda başarılı bir değerlendirme yapılırsa, yabancıya süresiz Turkuaz Kart verilir. Bu başvuruların geçiş süresinin bitiminden en az 180 gün önce yapılması gerektiği unutulmamalıdır. Süreyi aşan başvurular geçersiz sayılacak ve reddedilecektir.

Turkuaz Kart Sahiplerinin Eşi ve Çocukları İçin İkamet İzni Gerekliliği

Turkuaz Kart sahipleri, bu kartı aldıktan sonra eşleri ve bakmakla yükümlü oldukları çocukları için ayrıca bir ikamet izni başvurusunda bulunmak zorunda değildirler. 11. maddeye dayanan düzenlemeye göre, Turkuaz Kart sahibi yabancıların eşleri ve çocukları, Türkiye’de ikamet etme hakkını “Turkuaz Kart Sahibi Yakını Belgesi” alarak elde ederler. Bu belge, aynı zamanda Türkiye’de uzun süreli ikamet izni hakkı sağlayan bir belge olarak kabul edilmektedir. Yani, eş ve çocuklar, Turkuaz Kart sahibi olan kişiyle birlikte Türkiye’de ikamet edebilirler. Bunun için, başvurunun yapılması ve ilgili belgeye sahip olunması yeterli olacaktır.

Geçici Koruma Statüsündeki Yabancılar Turkuaz Kart İçin Başvuru Yapabilir Mi?

Uluslararası iş gücü Kanunu’na göre, Türkiye’de geçici koruma statüsünde bulunan yabancılar, maalesef Turkuaz Kart başvurusu yapamazlar. Geçici koruma altındaki kişiler, ancak belirli düzenlemelere ve koşullara sahip olan diğer çalışma izinlerinden faydalanabilirler. Bu nedenle, geçici koruma statüsündeki kişilerin Turkuaz Kart sahibi olabilmesi mümkün değildir.

İstisnai Çalışma İzni Verilen Yabancılar Kimlerdir?

Uluslararası iş gücü Kanunu, yabancılara çalışma izni verilmesinde bazı istisnalara da yer vermektedir. Çalışma izni başvurusunda, çeşitli istisnai durumlar dikkate alınır. Bu kapsamda istisnai çalışma izni verilecek yabancılar şu şekilde sıralanabilir:

  1. Yüksek eğitim seviyesine sahip, belirli bir mesleki deneyime sahip ve bilim, teknoloji alanlarında katkı sağlayan yabancılar,
  2. Yatırım veya ihracat yaparak Türkiye’nin ekonomik kalkınmasına katkıda bulunacak nitelikli yatırımcılar,
  3. Belirli bir süre için, işvereni tarafından Türkiye’de gerçekleştirilen bir projede çalışmak üzere getirilen yabancılar,
  4. İçişleri Bakanlığı veya Dışişleri Bakanlığı tarafından Türk soylu olarak tanımlanan yabancılar,
  5. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti vatandaşı olan kişiler,
  6. Avrupa Birliği (AB) üyesi ülke vatandaşları,
  7. Uluslararası koruma başvurusu sahibi, geçici koruma altındaki, vatansız ya da mağdur destek sürecinden yararlanan kişiler,
  8. Türk vatandaşıyla evli ve eşiyle birlikte Türkiye’de yaşayan yabancılar,
  9. Diplomat olarak Türkiye’de çalışan yabancılar,
  10. Bilimsel, kültürel, sanatsal ya da sportif amaçlarla uluslararası başarıları olan yabancılar,
  11. Sınır ötesi hizmet sunan yabancılar.

Bu durumlar, yasa gereği, belirli şartlar altında yabancıların çalışma izni alabileceği istisnai durumları kapsamaktadır.

Çalışma İzni Başvurusu Kabul Edilen Yabancıların İkamet İzni Durumu

Türkiye’de çalışma izni başvurusu onaylanan yabancılar için ek olarak bir ikamet izni almaları gerekmemektedir. Çalışma izni belgesi, aynı zamanda ikamet izni yerine geçer. Bu durum, ikamet izni başvurusu yapma zorunluluğunu ortadan kaldırır. Ancak, mülteci ve ikincil koruma statüsünde bulunan yabancılar için verilen kimlik belgeleri, hem ikamet izni hem de çalışma izni olarak geçerli kabul edilir.

Çalışma İzni ve Muafiyet Belgesinin İptali Durumları

Çalışma izni veya muafiyet belgesinin iptal edilmesine neden olabilecek bazı durumlar vardır. Bu durumlardan bazıları şunlardır:

  • Çalışma izni veya muafiyetinin geçerlilik tarihinden itibaren 6 ay içinde Türkiye’ye gelmeme durumu,
  • Pasaport veya benzeri belgelerin geçerliliği süresinin uzatılmaması (İçişleri veya Dışişleri Bakanlığı’nın onayı dışında),
  • Çalışan kişinin, kanun dışı faaliyetlerde bulunduğu tespit edilirse, çalışma izninin iptali gerçekleşebilir,
  • Çalışma izninin, her hangi bir nedenle sona ermesi,
  • Başvuru sırasında sunulan belgelerin sahte olduğunun ortaya çıkması,
  • Turkuaz Kart sahibinin geçiş süreci boyunca, gerekli bilgi ve belgeleri sunmaması ya da bu belgelerin geçersiz hale gelmesi,
  • Kamu düzeni, güvenliği ya da sağlığı açısından Türkiye’de çalışması sakıncalı bulunan yabancıların tespit edilmesi,
  • Çalışma izni türlerine göre, belirli sürelerin aşılması, örneğin süreli çalışma izinlerinde 6 ay, bağımsız ve süresiz çalışma izinlerinde ise 1 yıl süreyle Türkiye dışında bulunulması.

Bu gibi durumlar, çalışma izni veya muafiyet belgesinin iptal edilmesine neden olabilir.

Çalışma İzni Başvurusu Reddi Durumunda Ne Yapılabilir?

Eğer çalışma izni başvurunuz reddedilmişse, bu karara karşı 30 gün içinde itiraz edebilirsiniz. İtiraz işlemi için, Bakanlık’a doğrudan başvurabileceğiniz gibi, bir avukat aracılığıyla da başvurunuzu yapabilirsiniz. Eğer başvurunuz yine reddedilirse, idari yargıya başvurma hakkınız bulunmaktadır.

Yabancı Öğrencilerin Çalışma İzni Alması

Türkiye’de öğrenci vizesiyle öğrenim gören yabancı öğrenciler, belirli şartlarla çalışma izni alabilirler. Ön lisans ve lisans öğrencilerinin, eğitimlerinin ilk yılını tamamladıktan sonra çalışma izni alabilecekleri belirtilmektedir. Ayrıca, bu öğrenciler yalnızca kısmi süreli çalışabileceklerdir. Yüksek lisans ve doktora öğrencileri ise eğitimlerinin ilk yılından itibaren çalışma izni alabilirler ve bu öğrencilerin çalışma saatleri konusunda herhangi bir kısıtlama bulunmamaktadır.

Şirketimizde Geçici Koruma Altında Olan Yabancı Çalışan Çalıştırmak İstiyoruz. Bu Konuda Herhangi Bir Kısıtlama Var Mıdır?

Geçici koruma altındaki yabancı çalışanların çalıştırılmasına dair belirli düzenlemeler ve sınırlamalar bulunmaktadır. Bu sınırlamalar, şu şekilde özetlenebilir:

  • Geçici koruma statüsündeki yabancı uyruklu kişilerin çalışabileceği sektörler ve iş alanları, bazı kısıtlamalara tabidir. Özellikle, yalnızca Türk vatandaşlarının çalışabileceği mesleklerde, bu yabancıların çalıştırılmasına izin verilmez. Yani, bu kişiler sadece belirli alanlarda çalışabilirler ve bazı iş kollarına girmeleri yasaktır.
  • Geçici koruma statüsündeki yabancı çalışanların iş yerlerinde faaliyet göstermelerine dair coğrafi sınırlamalar uygulanabilir. Bu, yabancı çalışanların sadece belirli illerde çalışmasına olanak tanınabileceği anlamına gelir. Çalışma izni, bazen yalnızca birkaç ili kapsayacak şekilde düzenlenebilir.
  • Yabancı işçi istihdamına yönelik bir diğer sınırlama ise “istihdam kotası”na dayanır. İstihdam kotası, bir iş yerinde çalışacak yabancı sayısının, aynı iş yerinde çalışan Türk vatandaşı sayısının belirli bir oranını aşamayacağını ifade eder. Geçici koruma altındaki yabancıların sayısı, Türk vatandaşı sayısının %10’unu geçemez. Bunun dışında, çalışan sayısı 10 kişiden az olan iş yerlerinde yalnızca 1 geçici koruma sağlanan yabancı çalıştırılabilir.
  • Bununla birlikte, işveren, geçici koruma altındaki yabancı işçinin çalışacağı pozisyonda aynı niteliklere sahip Türk vatandaşlarının bulunmadığını belgeleyebilirse, istihdam kotası uygulamasından muaf tutulabilir. Ayrıca, Türkiye İş Kurumu tarafından sağlanan mesleki eğitim programlarına katılan ve bu eğitim doğrultusunda çalışacak olan yabancılar için kotanın uygulanmasında Bakanlığın takdiri devreye girebilir.

Çalıştığım İşyeri, Düşük Ücret Ödüyor. Bu Durumda Ne Yapmalıyım?

Geçici koruma altında olan yabancı işçilere ödenen ücret, asgari ücretin altında olamaz. Eğer çalıştığınız işyerinde aldığınız ücret asgari ücretin altında ise, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı’na başvurabilirsiniz. Bu başvuruyu yaparken, eksik ödenen ücretlerin geriye dönük 5 yıl içinde talep edilebileceğini unutmamalısınız. İşten ayrılmış olsanız bile, eksik ücret taleplerinizi iletebilirsiniz.

Türk Soylu Yabancıların Çalışabilecekleri Alanlar ve Sınırlamalar Nelerdir?

Çalışma izni almış Türk soylu yabancılar, Türk vatandaşlarıyla aynı haklara sahip olup, birçok sektörde çalışabilmektedirler. Bu kişiler, kamu kurumları da dahil olmak üzere, çeşitli işyerlerinde görev alabilirler. Ayrıca, özel sektörde bağımsız olarak da çalışabilirler.

Türk soylu yabancılar, kamu sektöründeki açık kadrolar için yapılacak sınavlara katılma hakkına sahiptir. Ancak, bu kişilerin atanabilmesi için geçerli bir çalışma iznine sahip olmaları gerekmektedir. Serbest çalışma izni almış olan Türk soylu yabancılar, kendi işlerini kurabilir, muayenehane veya ofis gibi işyerleri açabilirler. Bununla birlikte, 2527 sayılı Kanun gereğince, Türk soylu yabancılar, Silahlı Kuvvetler veya Güvenlik Kuvvetleri Teşkilatında çalışamazlar.

Türk Soylu Yabancıların Sendikalara ve Meslek Kuruluşlarına Üye Olma Hakkı

Türk soylu yabancılar, çalışma izni aldıktan sonra, Türk vatandaşları gibi meslek kuruluşlarına üye olabilirler. Ancak, bu kişilerin, meslek kuruluşlarının genel kurullarına katılma ve yönetim organlarında görev alma hakları yoktur. Diğer taraftan, meslek kuruluşlarının sunduğu tüm hizmetlerden faydalanabilirler. Ayrıca, çalışan Türk soylu yabancılar, çalıştıkları sektördeki sendikalara üye olabilir ve bu sendikalarda görev alabilirler.

Bu kişiler, sosyal güvenlik, vergi, izin, sağlık hizmetleri gibi konularda, aynı işyerinde çalışan Türk vatandaşlarına uygulanan yasal düzenlemelere tabidir. Yani, çalışma şartları, ücret ve sosyal haklar bakımından Türk vatandaşlarıyla eşit haklara sahip olurlar.

Çalışma İzni Türleri

Türkiye’de yabancıların çalışma izni alabilmesi için belirli kurallar bulunmaktadır. Çalışma izni, yasal olarak verilen bir belgedir ve dört farklı türü vardır: süreli, süresiz, bağımsız ve Turkuaz Kart.

  1. Süreli Çalışma İzni
    Süreli çalışma izni, belirli bir süre boyunca geçerlidir ve genellikle 1 yıl süreyle verilir. Bu iznin süresi, 2 yıl daha uzatılabilir. Toplamda 3 yıl boyunca geçerli olan süreli çalışma izni, yabancı kişiye aynı meslekte çalışmaya devam etme imkanı tanır. Eğer çalışma iznini alan kişi eşini ve çocuklarını da yanında getirirse, onların da aynı süre boyunca çalışma izni alma hakkı vardır.
  2. Süresiz Çalışma İzni
    Bir yabancı kişi, Türkiye’de 8 yıl kesintisiz bir şekilde ikamet ettiğinde ya da 6 yıl boyunca Türkiye’de çalışma hayatına dahil olduktan sonra süresiz çalışma izni alabilir. Bu iznin verilmesi için, yabancı kişinin çalışma süresi ve Türkiye’deki ikamet durumu dikkate alınır.
  3. Bağımsız Çalışma İzni
    Bağımsız çalışma izni, yabancıların kendi işlerini kurmasına olanak tanır. Bu izni alabilmek için, yabancı kişinin en az 5 yıl boyunca kesintisiz olarak Türkiye’de ikamet etmiş olması gerekir. Yabancıların, işlerini kurarak ülke ekonomisine katkı sağlaması beklenir.
  4. Turkuaz Kart
    Yüksek nitelikli yabancı çalışanlar için verilen özel bir izindir. Turkuaz kart, süresiz ikamet ve çalışma hakkı sağlar ve bu kartı alan kişiler, iş gücü piyasasına önemli katkılar sağlayabilirler.

Çalışma İzni Olan Yabancı, İkamet İzni Almalı Mıdır?

Çalışma izni almış bir yabancı, ek olarak ikamet izni almak zorunda değildir. Çalışma izni, aynı zamanda ikamet izni yerine geçer. Ancak, çalışma izninin sona ermesi durumunda, yabancı kişinin ikamet izni de sona erer ve 10 gün içinde yeni bir ikamet izni başvurusu yapılması gerekir. Aksi takdirde, yabancı kişi sınır dışı edilebilir.

Öğrenci İkamet İzni Olan Yabancı, Çalışma İzni Almalı Mıdır?

Türkiye’deki yükseköğrenim programına katılan yabancı öğrenciler, belirli şartlarla çalışma izni alabilirler. Ön lisans ve lisans öğrencileri, ilk yıl sonrasında kısmı zamanlı çalışabilirler. Ancak, lisansüstü öğrenciler için herhangi bir zaman sınırlaması yoktur ve tam zamanlı çalışma izni başvurusu yapabilirler.

Yurtiçinden ve Yurtdışından Yapılan Çalışma İzni Başvuruları

Yurtiçinden yapılacak başvurular doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na yapılmalıdır. Yurtdışından yapılacak başvurular ise Türkiye’nin büyükelçilik veya konsolosluklarına yapılabilir. Yabancı kişi, çalışma izni almak için gerekli belgeleri başvuruda sunmalıdır. Başvuru onaylandıktan sonra, yabancı kişi 6 ay içinde Türkiye’ye gelerek çalışma hayatına başlayabilir.

Çalışma İzni Başvurusu Reddi Durumunda Ne Yapılmalıdır?

Eğer çalışma izni başvurusu reddedilirse, başvuru sahibi, kararın kendisine tebliğ edilmesinin ardından 30 gün içinde itirazda bulunabilir. İtirazın olumsuz sonuçlanması durumunda, kişi 60 gün içinde idari mahkemeye başvuruda bulunabilir.