Giriş
İhbar tazminatı, işçi ile işveren arasında belirli süreli iş sözleşmelerinin feshi sırasında ortaya çıkan ve iş sözleşmesinin bildirim sürelerine uyulmadığında ödenmesi gereken bir tazminat türüdür. İhbar tazminatının amacı, işçi ve işverenin, ani işten çıkarmalar veya istifalar karşısında mağdur olmasını engellemektir. Bu yazıda, ihbar tazminatının ne olduğu, hangi şartlarda ödenmesi gerektiği, hesaplanma yöntemleri ve mevzuata ilişkin hükümler ayrıntılı bir şekilde ele alınacaktır.

İhbar Tazminatı Hesaplama Aracı – 2025

İhbar Tazminatı Nedir?
İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmelerinin feshedilmesi durumunda, taraflardan birinin, diğer tarafa iş sözleşmesinin sona erdiğini bildireceği süreyi göz önünde bulundurmadığı takdirde ödemekle yükümlü olduğu bir tazminattır. 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 17. maddesi gereği, iş sözleşmesinin feshedilmesinden önce tarafların birbirine bildirimde bulunması gerekir. Eğer bildirim yapılmadan iş sözleşmesi feshedilirse, ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar. Bu ödeme, işçinin ya da işverenin hazırlıksız bir şekilde iş gücü kaybı yaşamasını engellemeyi amaçlar.

İhbar tazminatı, sadece belirsiz süreli iş sözleşmeleri için geçerlidir. Belirli süreli iş sözleşmelerinde ihbar tazminatına gerek yoktur çünkü bu tür sözleşmeler, belirli bir tarihte sona erer ve önceden bildirim yapılmasına gerek yoktur.

İhbar Tazminatının Şartları

  • Belirsiz süreli iş sözleşmesi: İhbar tazminatı, belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda geçerlidir.
  • Bildirim süresine uyulmaması: Sözleşme feshedildiğinde, ilgili bildirim süresine uyulmamışsa, ihbar tazminatı ödenir.
  • Haklı fesih durumu olmamalıdır: Eğer fesih haklı bir nedene dayanıyorsa, ihbar tazminatı talep edilemez.

İhbar Tazminatı Ödemesi Kimlere Verilir?

  • Hem işçi hem de işveren, sözleşmenin feshi için bildirim süresine uymadığında ihbar tazminatı alabilir.
  • Ancak, fesih haklı nedenlere dayanıyorsa, ihbar tazminatı söz konusu olmaz.

İhbar Tazminatının Amacı

İhbar tazminatının ana amacı, işçinin ya da işverenin ani ve hazırlıksız bir şekilde işsiz kalmaması ve yeni iş arayışına çıkabilmesi için belirli bir süre tanınmasıdır. İşveren içinse, iş gücü kaybını ve boşalan pozisyonun doldurulmasını sağlamak için bir süre tanınmış olur.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Hak Edilir?

  • Belirsiz süreli iş sözleşmesi varsa,
  • Fesih haklı nedenle yapılmamışsa,
  • Bildirim süresine uyulmamışsa, hem işçi hem de işveren ihbar tazminatına hak kazanabilir.

İhbar Tazminatı Ne Zaman Ödenir?

Eğer iş sözleşmesi feshedilirken bildirim süresine uyulmazsa, ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğar. Bu tazminat, fesheden tarafın, diğer tarafa bildirim süresi kadar ücret ödemesini içerir.

İhbar tazminatı, işçinin iş güvencesini sağlarken, işverenin de iş gücü kaybına uğramasını engellemek için düzenlenmiş önemli bir haktır.

İhbar Tazminatı Süreleri
İhbar tazminatının ödenmesi için belirli ihbar sürelerine uyulması gerekmektedir. Bu süreler, işçinin çalışma süresine göre değişir:

  • İşi 6 aydan az süren işçi için 2 hafta
  • İşi 6 aydan 1.5 yıla kadar süren işçi için 4 hafta
  • İşi 1.5 yıldan 3 yıla kadar süren işçi için 6 hafta
  • İşi 3 yıldan fazla süren işçi için 8 hafta

Taraflar sözleşmelerinde, örneğin, işçinin 3 yıldan fazla çalışması halinde ihbar süresini 10 hafta olarak belirleyebilirler, ancak süreyi kısaltamazlar. Bu süreler, kanunda belirtilen minimum sürelerdir ve anlaşarak kısaltılamaz.

İhbar Süresi Örneği
Örneğin, bir işçi (A), 01.01.2020’de işe başlamışsa ve 01.01.2021’de işten ayrılmak istiyorsa, 1 yıl çalışmış olduğundan, ihbar süresi 4 hafta olur. Bu durumda, işçi fesih bildirimini yaptıktan sonra işverenin 4 hafta daha çalışmaya devam etmesi gerekecektir. Eğer işçi bu süreyi beklemeden işten ayrılırsa, ihbar tazminatı ödemek zorunda kalır.

İhbar Tazminatının Hesaplanması
İhbar tazminatı, fesih tarihindeki ücret üzerinden hesaplanır ve aşağıdaki formülle hesaplanabilir:

İhbar Tazminatı = (İhbar Süresi) × (Giydirilmiş 1 Günlük Ücret)

Giydirilmiş ücret, işçinin maaşı dışında sürekli ödenen ek ödemeleri (örneğin ikramiye, düzenli primler gibi) de içerir. Ancak aşağıdaki ödemeler tazminat hesabına dahil edilmez:

  • Yıllık izin ücreti
  • Fazla mesai ücreti
  • Devamlılık arz etmeyen primler
  • Ücret zammı
  • Genel tatil ücreti
  • Ulusal bayram ücreti

Örneğin, işçi 1 yıl çalıştıysa, hesaplanan günlük giydirilmiş ücret ile 4 haftalık (1 aylık) ihbar süresi çarpılarak tazminat miktarı bulunur.

6 Aydan Önce İhbar Tazminatı
Evet, 6 aydan az süren işçiler de ihbar tazminatına hak kazanabilir. 6 aydan az çalışan işçilere 2 hafta ihbar süresi verilir ve bu süre sonunda iş sözleşmesi feshedilmiş sayılır. Bu durumda, işçinin ihbar tazminatı hakkı 2 hafta olacaktır

İşveren, işçiyi deneme süresi boyunca çalıştırdıktan sonra işçinin uygun olmadığını düşünürse, iş sözleşmesini bildirim süresi olmaksızın feshedebilir. Aynı şekilde, işçi de deneme süresi boyunca işten ayrılabilir. Bu durumda, her iki taraf da ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğüne girmez.

Deneme Süresi İçin İhbar Tazminatına İlişkin Mevzuat
4857 Sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesinde, deneme süresi içindeki fesihlerde ihbar tazminatına gerek olmadığını belirtir. Deneme süresi, işçinin işe uygunluğunu değerlendirmeye yönelik olduğu için, bu süre içerisinde fesih aniden yapılabilir ve herhangi bir ihbar süresi uygulanmaz.

İhbar Tazminatı Hangi Durumlarda Verilir?
İhbar tazminatı şu durumlarda ödenir:

  1. Belirsiz süreli iş sözleşmesi feshedilmiş olmalıdır.
  2. Haklı nedenle fesih olmamalıdır. Haklı neden durumunda, iş sözleşmesi derhal sona erer ve ihbar tazminatı söz konusu olmaz.
  3. Bildirim süresine uyulmayan fesih durumlarında, fesih bildirimi yapılmadan işten ayrılma gerçekleşirse, ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.

Bu şartlar altında, sözleşmenin feshedilmesi durumunda ihbar tazminatının ödenmesi gerekmektedir.

İhbar Tazminatının Zamanaşımı Süresi
İhbar tazminatı alacağı için 5 yıl olan bir zamanaşımı süresi bulunmaktadır. Bu süre, iş sözleşmesinin feshedildiği tarihten itibaren işlemeye başlar. Eğer 5 yıl içinde ihbar tazminatını talep etmezseniz, alacak zamanaşımına uğrar ve artık bu tazminat talep edilemez. Bu nedenle, ihbar tazminatını almayı düşünüyorsanız, 5 yıl içinde yasal işlem başlatmanız önemlidir.

İhbar Tazminatında Uygulanacak Faiz

İhbar tazminatının ödeme süresi geçtikten sonra, ihbar tazminatı ödememiş olan taraf, alacaklı tarafa faiz ödemekle yükümlüdür. Bu faiz, ihbar tazminatının ödenmemesi nedeniyle ortaya çıkan alacak üzerinde uygulanır ve bu faiz oranı Yargıtay’ın uygulamalarına göre yasal faiz oranı olarak belirlenir. 2025 yılı için bu rakam %24’tür.

İhbar Tazminatına Hak Kazanılmayan Haller

İhbar tazminatına hak kazanılamayan haller, İş Kanunu’nda belirtilen bazı özel durumlar altında geçerli değildir. Bu durumlar, hem işçi hem de işveren açısından tazminat ödemesi gerekmemesi için belirli şartları içerir. İşte ihbar tazminatına hak kazanılamayacak haller:

  1. İşveren Tarafından Haklı Nedenle Fesih: 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 25. maddesi gereğince, işverenin iş sözleşmesini sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller ya da zorlayıcı nedenlerle haklı bir şekilde feshetmesi durumunda, ihbar tazminatı söz konusu olmayacaktır. Haklı fesih durumunda işveren, işçiye ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğünden muaf tutulur.
  2. İşçi Tarafından Haklı Fesih: 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 24. maddesi uyarınca işçinin, sağlık nedenleri, ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan davranışlar ya da zorlayıcı nedenler nedeniyle iş sözleşmesini haklı bir sebeple feshetmesi durumunda, işçiye de ihbar tazminatı ödenmez. İşçi, haklı bir nedenle fesih yaparsa, ihbar süresi uygulaması yapılmaz.
  3. Usulüne Uygun İhbar Öneli Tanınması: İş sözleşmesinin tarafları, İş Kanunu’nun 17. maddesinde belirtilen usul ve şartlara uygun olarak birbirine ihbar öneli tanımışsa, bu durumda ihbar tazminatı ödenmeyecektir. Taraflar, sözleşmelerinde belirlenen ihbar sürelerine uyarak sözleşmeyi feshederlerse, ihbar tazminatı ödeme yükümlülüğü doğmaz.
  4. İşçinin Ölümü: İşçinin, iş sözleşmesinin devam ettiği sırada ölmesi durumunda, 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi gereğince, işçi ölmüşse ihbar tazminatı hakkı doğmaz. İşçinin ölümüne bağlı olarak iş sözleşmesi sonlanır, ancak tazminat ödemesi söz konusu değildir.
  5. Deneme Süresi Tanınması: 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 15. maddesi uyarınca, iş sözleşmesine deneme süresi eklenmişse, bu süre boyunca iş sözleşmesi, herhangi bir bildirim süresi olmaksızın ve tazminatsız olarak feshedilebilir. Deneme süresi içinde fesih gerçekleşirse, ihbar tazminatı ödenmesi gerekmez.
  6. Kanundan Kaynaklanan Belirli Süreli İş Sözleşmesi: 4857 Sayılı İş Kanunu’na göre, belirli süreli iş sözleşmeleri için geçerli olan özel düzenlemeler bulunur. Belirli süreli iş sözleşmesinin süresi sona erdiğinde, sözleşme kendiliğinden sonlanır. Bu tür sözleşmelerde, ihbar tazminatı talep edilemez. Belirli süreli sözleşmelerde sözleşme bitiminden önce fesih bildirimine gerek bulunmaz.
  7. Emeklilik, Muvazzaf Askerlik, Kadın İşçinin Evlenmesi: 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 120. maddesi ve 1475 Sayılı Kanun’un 14. maddesi gereğince; emeklilik, muvazzaf askerlik ve kadın işçinin evlenmesi gibi durumlarda iş sözleşmesinin feshedilmesi halinde, ihbar tazminatı talep edilemez. Bu tür fesihlerde hem işveren hem de işçi için ihbar tazminatı ödenmesi söz konusu değildir.
  8. Süreksiz İşlerde: 4857 Sayılı İş Kanunu’nun 10. maddesi uyarınca, süreksiz işlerde (30 günden az süren işler) iş sözleşmesinin feshedilmesi durumunda, ihbar tazminatı ödenmesi gerekmez. Süreksiz işler, işin kısa süreli yapıldığı işlerdir ve bu işlerde ihbar tazminatı söz konusu olmaz.
  9. Mevsimlik İşlerde: İşin yalnızca belirli bir mevsim devam etmesi durumunda, iş sözleşmesi mevsimlik işlerde yapılan iş sözleşmesi türüdür ve bu tür sözleşmelerde, iş sözleşmesinin sona ermesi durumunda ihbar tazminatı ödenmez. Mevsimlik işlerde sözleşme sona erdiğinde, ihbar tazminatı ödenmesi gereksizdir.
  10. Tarafların Anlaşması (İkale Anlaşması): Tarafların karşılıklı olarak anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmesi durumunda (ikale anlaşması) ihbar tazminatı ödenmesi gerekmez. İkale anlaşması, iş sözleşmesinin karşılıklı olarak sona erdirilmesi anlamına gelir ve bu durumda tarafların ihbar tazminatı talep etme hakları yoktur.

Sonuç

İhbar tazminatı, iş sözleşmesinin feshi sırasında uygulanan önemli bir koruyucu mekanizmadır. Hem işçi hem de işverenin fesih bildirim sürelerine uyması gerekmektedir. Aksi takdirde, ihbar tazminatı ödenmesi zorunludur. Tazminatın doğru bir şekilde hesaplanması ve ödenmesi, tarafların haklarının korunmasına yardımcı olur. İş Kanunu ve Türk Borçlar Kanunu’na göre belirlenen esaslar doğrultusunda, ihbar tazminatının hesaplanması, ödenmesi ve faiz uygulamaları net bir şekilde düzenlenmiştir.