İlamsız İcra Takibine İtiraz

İlamsız icra takibi, alacaklı tarafından bir mahkeme kararına dayanmadan, sadece bir alacak belgesine (örneğin, adi senet, sözleşme, fatura gibi) dayanarak başlatılan bir icra işlemidir. Bu takibi başlatmak için herhangi bir alacak belgesine illa ki ihtiyaç bulunmamaktadır. Bu tür takibin amacı, borçluya karşı hızlı bir şekilde alacak tahsil etmektir. Ancak, borçlu bu takibe karşı itiraz edebilir ve bunun için belirli prosedürleri takip etmesi gerekmektedir. İlamsız icra takibine itiraz, borçlunun haklarını savunabileceği önemli bir süreçtir.

Bu yazıda, ilamsız icra takibine itiraz süreci, itirazın nasıl yapılacağı, itiraz sebepleri, hukuki sonuçları ve Yargıtay kararları hakkında ayrıntılı bilgiler verilecektir.

İlamsız İcra Takibi Nedir?

İlamsız icra takibi, borçlunun ödeme yapmaması durumunda, alacaklının mahkeme kararına (ilam) dayanmadan, yalnızca bir alacak belgesine (örneğin, senet, sözleşme, fatura) dayanarak başlattığı bir icra takibidir. Bu tür takip, İcra İflas Kanunu’nun 68. maddesinde düzenlenmiştir. Alacaklı, borçluya ödeme yapmaması durumunda icra dairesine başvurarak, borcun ödenmesi için icra takibi başlatır.

İlamsız icra takibi, alacaklının mahkemeye gitmeden hızlı bir şekilde alacağını tahsil etmesine olanak tanır. Ancak, bu tür bir takipte borçluya itiraz hakkı tanınmıştır.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Hakkı

İlamsız icra takibine karşı borçlu, takibe itiraz etme hakkına sahiptir. İtiraz, borçlunun alacaklı tarafından başlatılan icra işlemini durdurmasını sağlayan bir hukuki araçtır. İtirazın amacı, borçluya haklarını savunma fırsatı sunmak ve olası haksız icra işlemlerine karşı korunmasını sağlamaktır.

İtiraz, borçlunun ödeme gücüne göre, birkaç sebepten dolayı yapılabilir:

  • Borç miktarının hatalı olması,
  • Borçlu olmama durumu,
  • Alacaklı ile yapılan sözleşmenin geçersizliği,
  • Zaman aşımına uğramış borç.

İtiraz, icra takibine başvurulmasının ardından 7 gün içinde yapılmalıdır. Aksi takdirde, borçlu itiraz hakkını kaybeder ve icra işlemleri devam eder.

İlamsız İcra Takibine İtirazın Şekli ve Süresi

İlamsız icra takibine itiraz etmek için borçlunun, icra dairesine yazılı bir dilekçe ile başvurması gerekir. İtiraz dilekçesinde, borçlu itiraz sebeplerini ve gerekçelerini belirtmelidir.

İtiraz için dikkat edilmesi gereken en önemli husus, itiraz süresidir. Borçlu, icra takibi başlatıldıktan sonra 7 gün içinde itiraz etmelidir. Bu süre, icra takibinin ilk tebligatının borçluya yapılmasından itibaren başlar. 7 günlük süre içinde itiraz edilmezse, takip işlemleri devam eder ve borçlu, icra dairesi tarafından başlatılacak ödeme emrine uymak zorunda kalır.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Sebepleri

Borçlunun, ilamsız icra takibine itiraz etmesinin pek çok sebebi olabilir. Bu sebepler, genellikle aşağıdaki şekilde sıralanabilir:

1. Borçlu Olmama Durumu

Borçlu, alacaklı tarafından kendisine yönlendirilen icra takibini reddedebilir, çünkü söz konusu borç kendisine ait değildir. Bu durumda borçlu, alacaklının iddia ettiği borcun kendisine ait olmadığını savunarak itiraz edebilir.

2. Borcun Tamamının Ödenmiş Olması

Borçlu, borcu ödemiş ancak alacaklı, ödeme yapılmadığını iddia ediyorsa, bu durumu savunarak ödenmiş borçla ilgili itirazda bulunabilir. Ödemeye dair belgelerle bu durumun ispatı yapılabilir.

3. Alacaklı ile Yapılan Sözleşmenin Geçersizliği

İlamsız icra takibine dayanak olarak gösterilen sözleşme, geçersiz, feshedilmiş veya iptal edilmiş olabilir. Borçlu, sözleşmenin geçersiz olduğunu belirterek, icra takibine itiraz edebilir.

4. Zaman Aşımı Durumu

Borçlu, alacaklının iddia ettiği borcun zaman aşımına uğramış olduğunu savunabilir. Zaman aşımı, belirli bir süre içinde borcun ödenmemesi veya talep edilmemesi durumunda geçerli olur. Borçlu, borcun üzerinden belirli bir süre geçtiği için itirazda bulunabilir.

5. İcra Takibinin Şekli Aksaklıklar

İlamsız icra takibinde, icra takibinin usulüne uygun yapılmaması durumunda borçlu itirazda bulunabilir. Örneğin, tebligat eksikliği veya yanlış belge kullanımı gibi durumlar, borçlunun icra takibine itiraz etmesine neden olabilir.

6. Takibe Dayanak Belgenin Geçersizliği

İlamsız icra takibi, bir alacak belgesine (senet, fatura vb.) dayandığı için, borçlu bu belgenin geçersiz olduğunu iddia edebilir. Örneğin, senedin sahte olduğunu veya geçerliliğini kaybettiğini ileri sürebilir.

7. Yetkisiz İcra Müdürlüğüne Başvuru

İcra takibinde yetki itirazı, borçlunun, icra takibinin başlatıldığı icra dairesinin borcun ödeme yerinde – ki genel yetki borçlunun ikamet ettiği yer icra müdürlüğüdür- iddia ederek yaptığı bir itirazdır. Yani, borçlunun görüşüne göre takip farklı bir icra dairesinde başlatılması gerekir. Bu hususta borçlu itirazında açık bir şekilde yetki itirazında da bulunmalıdır.

İlamsız İcra Takibine İtiraz Süreci

İlamsız icra takibine itiraz süreci şu adımlarla gerçekleşir:

  1. İtiraz Dilekçesi Hazırlanır:
    • Borçlu, icra takibine itiraz etmek için yazılı bir dilekçe hazırlar. Dilekçede, itiraz sebepleri ve gerekçeleri belirtilmelidir.
  2. İtiraz Dilekçesi İcra Dairesine Sunulur:
    • Hazırlanan itiraz dilekçesi, icra dairesine teslim edilir. Borçlu, itiraz dilekçesini icra dairesine bizzat teslim edebilir ya da posta yoluyla gönderebilir.
  3. İtirazın Kabulü veya Reddi:
    • İcra müdürlüğü, itirazı kabul edebilir ve icra takibini durdurabilir. Eğer itiraz reddedilirse, takip devam eder.
  4. İcra Takibinin Durması veya Devam Etmesi:
    • İtirazın kabul edilmesi durumunda, icra takibi durur. Eğer itiraz reddedilirse, takibe devam edilir ve borçlu ödeme yapmak zorunda kalır.

İlamsız İcra Takibine İtirazın Hukuki Sonuçları

İlamsız icra takibine yapılan itiraz, borçlunun haklarını savunması için önemli bir adımdır. İtirazın kabul edilmesi veya reddedilmesi, takip sürecinin seyrini değiştirir:

  1. İtirazın Kabulü Durumunda:
    • İcra müdürlüğü itirazın süresinde yapıldığına karar verirseicra takibi durur. Alacaklı, borçluyu ödeme yapmaya zorlamak için türüne göre itirazın iptali ya da itirazın kaldırılması yönünde yeni bir dava açmak zorunda kalır.
  2. İtirazın Reddi Durumunda:
    • İcra Müdürlüğü, itirazı reddederse, icra takibi devam eder. Borçlu, icra müdürlüğünün bu kararına karşı 7 gün içerisinde icra mahkemesinde şikayet yoluna başvurabilir.
  3. Gecikmiş İtiraz:
    • İcra takibine gecikmiş itiraz, borçlunun yasal süresi içerisinde itiraz edememesine sebep olan bir engelin bulunması halinde, bu engelin ortadan kalkmasından sonra belirli bir süre içinde yapılabilen bir itiraz türüdür. Gecikmiş itiraz, icra dairesinin bulunduğu yerdeki icra mahkemesine yapılır. Engelin ortadan kalkmasından itibaren 3 gün içinde itiraz edilmelidir. Gecikmiş itiraz, haczedilmiş malların paraya çevrilinceye kadar yapılabilir. Dikkat edilmesi gereken en önemli nokta ayrıca icra müdürlüğü dosyasına da itiraz dilekçesi verilmelidir.

Sonuç

İlamsız icra takibine itiraz, borçlunun alacaklı tarafından başlatılan icra takibini durdurmak için başvurabileceği önemli bir yasal araçtır. Borçlu, icra takibini yazılı dilekçe ile itiraz ederek, icra dairesine başvurur ve takibin durmasını talep edebilir. İtirazın doğru ve zamanında yapılması, borçlunun haklarını savunabilmesi için büyük önem taşır.